Kaynak makinelerinin periyodik bakımı
Kaynak makinelerinin periyodik bakımı düşündüğünüzden daha önemli olabilir.
Küçük veya büyük tüm işletmelerin ölçeğinden bağımsız olarak tüm kaynaklı imalat projelerinden benzer beklentileri bulunmaktadır. “Kaliteli son ürünü düşük maliyetlerle mümkün olduğu kadar hızlı ortaya çıkartmak.” Bu ortak beklentiye ulaşılma yolunda ana malzeme tedariği, kaynak makinesi seçimi, kaynak sarf malzemesi tedariği, kaynak kalitesi ve hızı gibi birçok değişken ince elenip sık dokunularak proje boyunca takip edilmektedir. Ancak bu maratonun içerisinde ilk yatırım maliyetleri belki de yüksek kalem olan kaynak makinelerinin periyodik bakımı en büyük proje ve işletmelerde dahi çoğu zaman göz ardı edilir ve ertelenir.
Kaynak makinelerinin bakımlarının periyodik olarak değil, sadece kaynakta problem çıkardığı veya çalışmadığı durumlarda yapılması kaynak makinelerinin ömürlerini ciddi oranda düşürmektedir. Periyodik bakımı yapılmayan bir kaynak makinesinin düzgün kaynak performansı göstermeye devam etmesi bakıma ihtiyacı olmadığı anlamına gelmediği gibi kaynak makinesinin çalışmayı durdurması ve periyodik bakım maliyetlerinden kat ve kat daha fazla bir tamir maliyeti getirmesiyle sonuçlanabilmektedir. Bakımı yapılmayan kaynak makineleri sıçrantı, ark kararsızlığı, ani parametre dalgalanmaları gibi kaynak problemleri yaratabilmektedir. Ek olarak makinenin tamamen kullanılamaz hale gelmesi veya kaynakçının can güvenliğinin tehlikeye girmesi gibi olumsuz çıktılar ortaya çıkabilmektedir.
Kaynak makinelerinin bakımı kaynak makinesi imalatçısının kullanım kılavuzlarında belirttiği zaman aralıklarında yani periyodik olarak ve teknik yönergeler doğrultusunda yapılmalıdır.
Ek olarak kaynaklı imalat yapılan standartlar doğrultusunda da belirli bakım ve kalibrasyon ayarlarının yapılması talep edilebilir. Özellikle son yıllarda Avrupa standartları doğrultusunda devreye giren EN 1090 ve EN ISO 3834 standartları doğrultusunda makinelerin periyodik kalibrasyonlarının, bakımlarının yapılması ve dökümante edilerek arşivlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.
Bakım periyodları ve dikkate alınması gereken yönergeler kaynak yöntemine, imalatçının kullandığı makine komponentlerine göre değişkenlik gösterse de bir kaynak makinesinin bakımı ne aralıklarla ve hangi hususlar dikkate alınarak yapılmalı genel hatlarıyla belirtelim:
Eğitimli Personel: Bakım işlemleri gerekli eğitimlerden geçmiş yetkili personeller tarafından yapılmalıdır. Kaynak makinelerinin tasarımları ve komponentleri imalatçıya göre değişkenlik gösterir. Olası arızaların yorumlanması, periyodik bakım işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve tüm bu sürecin emniyetli olarak tamamlanması adına ilgili kişinin eğitimli olması temel bir gereksinimdir.
Kaynak Makinelerinin Bakım Talimatının Hazırlanması: Bakım adımlarının yer aldığı, detaylı bir kontrol listesi (checklist) hazırlanmalıdır. Periyodik bakım işlemleri bu yönergelerde belirtilen süre aralıklarında ve teknik şartlarda gerçekleştirilmelidir.
Kaynak Makinelerinin Bakımı İçin Ortalama Periyotlar ve Yapılması Gerekenler
Günlük Bakım:
Elektrik kablolarının elektrik kaçağı kontrollerinin gerçekleştirilmesi.
Makinelerin içleri açılmadan genel toz, yağ ve kir temizliklerinin hava tutularak ve gerekli ise silinerek temizlenmesi.
Mevcut ise kontak meme, gaz dağıtıcı ve nozul temizliği.
Soğutma fanının gözle muayenesi.
2-4 Haftalık Bakım:
Pense, şase veya torç bağlantılarının temizlenerek olası iletkenlik problemlerinin önüne geçilmesi.
Gösterge ve ikaz lambalarının kontrol edilmesi.
Mevcut ise tel sürme ünitelerinin, sürme makaraların ve spiralin temizliği.
Makine üzerindeki ikaz etiketlerinin, güvenlik ve kaynak talimatlarının hasar görmüş ise yenilenmesi.
Pens-ampermetre ile makine göstergelerinin doğru akım ve voltaj değerlerini gösterip göstermediğinin kontrolünün gerçekleştirilmesi.
Gaz kaçağı kontrollerinin gerçekleştirilmesi
4-6 Aylık Bakım:
Elektrik ve elektronik sistemlerin kontrolleri.
Makinelerin kapaklarının açılarak kuru hava ile tozdan arındırılması.
Makinelerinin kalibrasyonlarının 3. Kuruluşlar tarafından yapılması. Kalibrasyon süresi projenin hassaslığına göre ve takip edilen standartlara göre 1-2 haftaya kadar düşebilir.
Sigorta ve sargıların temizlenerek kontrol edilmesi.
Fan ve soğutma ünitesinin kontrolleri.
Kopan, deformasyona uğrayan ve kopan kabloların kontrol edilerek, hasarlı olanların yenisi ile değiştirilmesi.
Mevcut ise su soğutma ünitesinin kontrolleri, gerekli ise soğutma sıvısı ilavesi. Bakım aralığı makine modeline göre değişkenlik gösterebilir.
1 Yıllık Bakım:
Topraklama devamlılığın ve izolasyon kontrollerinin yetkili servis tarafından gerçekleştirilmesi.
Tüm bu süreçler bir rutin haline getirildiği ve aksatılmadan yapıldığı takdirde, özellikle elektronik komponentlerin bulunduğu yeni nesil makinelerde çok ciddi ömür artışları görülebileceği gibi kaynak kalitenizdeki süreklilikte de bir artış görülecek aynı zamanda uzun vadede işletmeninizdeki kaynak makinelerinin bakım maliyetleri de düşecektir.
